ETYKA ŁOWIECKA

 

   Łowiectwo w Polsce posiada bogatą tradycję i przeszłość historyczną. Pośród wielu zagadnień dotyczących łowiectwa, takich jak: gospodarowanie gatunkami zwierząt łownych, ochrona przyrody, strzelectwo, kynologia, trofeistyka, prawodawstwo, sokolnictwo, kultura - szczególnie ważne miejsce zajmują tradycje oraz etyka łowiecka.
    Etyka łowiecka to kodeks moralny myśliwego, obejmujący zasady postępowania w stosunku do zwierzyny, myśliwych, pomocników, psa myśliwskiego, ptaka łowczego, a także środowiska naturalnego, organizacji łowieckiej oraz społeczeństwa.
    Na przestrzeni wieków etyka łowiecka ulegała znaczącym przeobrażeniom. W przeszłości postępowanie myśliwych wynikało z niepisanego prawa łowieckiego opartego na bogatych tradycjach, zakorzenionych w społeczności myśliwych. Etyka łowiecka stanowiła swoisty kodeks honorowy, którego przestrzeganie wynikało z poczucia godności i uczciwości.
    Współczesne polskie łowiectwo, ściśle regulowane prawem wiele z przepisów wywodzi z norm etycznych. Główne zasady działalności łowieckiej określa ustawa Prawo łowieckie z 13 października 1995 r. Odnośnie etyki łowieckiej jej zapisy stanowią:
    „Celem łowiectwa jest: spełnianie potrzeb społecznych w zakresie uprawiania myślistwa, kultywowania tradycji oraz krzewienia etyki i kultury łowieckiej.” „Do zadań Polskiego Związku Łowieckiego należy: czuwanie nad przestrzeganiem przez członków Polskiego Związku Łowieckiego prawa, zasad etyki, obyczajów i tradycji łowieckich.”
    Łowiectwo stało się także częścią polityki państwa w aspekcie ochrony przyrody, która należy do ważnych zagadnień etycznych. Etyka niesie bowiem przesłanie harmonijnego współistnienia człowieka z przyrodą oraz nakazuje wobec niej szacunek. Pryncypialnym wyzwaniem współczesności i nakazem etycznym jest zachowanie przyrody (w tym dzikich zwierząt) dla pokoleń możliwie w niezmienionym stanie. Zadanie to realizowane jest przez przyrodników, leśników i myśliwych.
     Etyka była zawsze przedmiotem troski myśliwych zrzeszonych w Polskim Związku Łowieckim, ogólnokrajowej organizacji myśliwych. Zasady etyczne stanowiące nakaz prawny i moralny wszystkich myśliwych, znajdują odzwierciedlenie w przepisach organizacyjnych PZŁ. Najważniejsze z nich określa „Zbiór zasad etyki, tradycji i zwyczajów łowieckich” uchwalony w 1986 roku.
    Etyka łowiecka wskazuje na wartości uniwersalne, odnosząc się do sytuacji, w których zachowanie myśliwego świadczy o jego kulturze - dojrzałości do pełnienia roli opiekuna i gospodarza dobrami przyrody, a także o stopniu posiadania łowieckiej sztuki. Do najważniejszych zagadnień dotyczących postępowania myśliwego na polowaniu należy etyczny stosunek do zwierzyny, w tym etyka myśliwskiego strzału, a przy tym właściwe rozpoznanie zwierzyny, skuteczność strzału, a także poszukiwanie i dochodzenie zwierzyny postrzelonej (postrzałka).
    Do nakazów etycznym należy pozytywne oddziaływanie na wizerunek łowiectwa w społeczeństwie. Można to osiągnąć poprzez prezentację nienagannej postawy etycznej oraz poprzez ukazywanie kulturotwórczej roli i wartości łowiectwa. Tradycje łowieckie to rodzaj misterium odprawianego przez myśliwych, wyrażające szacunek dla zwierzyny i łowiska. Działalność myśliwych wzbogacona o elementy tradycji i etyki pozwala osiągnąć pełnię myśliwskiej satysfakcji i upoważnia do zaszczytnego miana – prawdziwego myśliwego.
    Uprawianie myślistwa jest przywilejem, który nie tylko upoważnia do ingerowania w świat przyrody, ale również nakłada obowiązek jej poszanowania. Współczesny myśliwy wkraczając w świat przyrody musi dysponować wszechstronną wiedzą przyrodniczo-łowiecką i musi również wiedzieć jak etycznie gospodarować. Myśliwy jest bowiem obdarzony zaufaniem do gospodarowania darami przyrody, niemniej winien to czynić w sposób fachowy i humanitarny, kierując się wiedzą, dojrzałością i rozsądkiem, pamiętając, że w łowisku zwierzyna jest w swoim naturalnym środowisku, a myśliwy jest w nim gościem.
     W realizacji tej specyficznej roli w przyrodzie, jaką jest łowiectwo, aby być prawdziwym myśliwym, trzeba czegoś więcej niż tylko przestrzegania przepisów, trzeba jeszcze mieć szacunek dla tradycji i szczególne poczucie etyki.


                 Krzysztof J. Szpetkowski
                     (Polska, Kraków)

Publik: "Etyka Łowiecka" - podręcznik. Łowiec Polski. Warszawa 2004

 

Zobacz: Zbiór Zasad Etyki i Tradycji Łowieckiej

 

 

 

 

 

Fotographer and copyright

Krzysztof J. Szpetkowski

 

  

           HUNTING ETHICS

    

     Hunting in Poland has a long-standing history and a well-established tradition. Among many matters connected with field sports such as: wild game management, nature conservation, shooting, kennel clubs, trophy collecting, legislation, a special place is occupied by customs and ethics.
Hunting ethics is a moral code of conduct, which includes patterns of behaviour towards prey, fellow hunters, beaters, hunting dogs, hawks, the environment, as well as hunting clubs and the society.
    Throughout the centuries hunting ethics has been undergoing many substantial changes. In the past, hunters used to behave according to an unwritten hunting law and various rituals that were engrained in field sports society. Ethics was a specific code of honour, which everyone obeyed out of dignity and honesty.
    Nowadays, modern Polish hunting is strictly regulated by law, which anyway is closely related to ethical standards. The main principles of hunting activity are specified in “Hunting Law” bill from 13th October, 1995. Its provisions on hunting ethics are as follows:
     “The purpose of hunting is to fulfil social needs in terms of permitting hunting, to observe the customs, promote ethics and hunting practices”. “The aims of the Polish Hunting Association are to ensure that its members obey the laws, preserve moral values, and hunting traditions.”
     Hunting has also become a part of the government’s policy in terms of nature conservation, which is itself an important ethical issue. Ethics carries a message of man and nature living together in harmony, and therefore nature ought to be respected. The main challenge and ethical directive of our times is to preserve wild nature, including all animals, intact, so that future generation could benefit from it as well. That task is being implemented by the environmentalists, foresters, and hunters.
     Hunters from the Polish Hunting Association have always been deeply concerned about ethics. For example, ethics as legal and moral principles of all hunters can be found in the Polish Hunting Association’s statutory laws. The most crucial ones are included in “A Collection of Ethical Rules of Conduct, Hunting Traditions and Customs” drawn up in 1986.
     Hunting ethics points at universal values in situations when a hunter’s behaviour reveals his good manners – that is being mature enough to be a guardian and a host of the goods of nature, together with his hunting professionalism. The main concerns in a hunter’s behaviour are: an ethical attitude to quarry and shooting, proper game identification, shooting accuracy, finding and recovering the shot and/or injured game.
One of the orders of ethics is to create a positive image of hunting in a society. It can be achieved through an impeccable conduct of hunters and by means of showing the influence and value of field sports on culture.
      Hunting customs are a kind of spiritual ritual performed by hunters to express respect for game and the hunting ground. Hunting, enriched with traditions and ethics, enables the hunter to achieve the satisfaction and gives him the right to bear that honourable name of a true hunter.
      Hunting is a privilege, which not only allows one to interfere with nature, but also gives them a duty to respect it. A modern hunter, while entering the world of nature, needs to posses a wide knowledge and be capable of its ethical management. A hunter is trusted to know how to manage nature’s gifts, what’s more he should do it in a skilled and humane way, based on knowledge, maturity and common sense. It should be remembered that the hunting ground is the natural habitat of game and a hunter is only a guest there.
      In order to be a real hunter and adopt this specific role in nature, a person requires something more than just observance of the law. A respect for tradition and a sense of ethics are essential.


                   Krzysztof J. Szpetkowski

                               (Poland, Cracow)

                            e-mail: ven24@op.pl

         Tłumaczenie: dr Marek A. Stella-Sawicki (Londyn, UK)

 

Publik: "Etyka Łowiecka" - podręcznik. Łowiec Polski. Warszawa 2004

        

 

   

Fotographer and copyright

Krzysztof J. Szpetkowski